Odporna i bezpieczna organizacja (cz.1) – komisja wyjaśniająca

W dzisiejszym dynamicznie zmieniającym się środowisku pracy, organizacje muszą stawić czoła różnorodnym wyzwaniom związanym z zarządzaniem zasobami ludzkimi. Wśród tych wyzwań jest przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji, a także ich form, czyli molestowania i molestowania seksualnego. Staje się to priorytetem dla wielu firm, co jest nie tylko kwestią etyki, ale także obowiązkiem prawnym pracodawców.

Jednym z narzędzi, które mogą pomóc w efektywnym zarządzaniu tymi problemami, jest komisja wyjaśniająca. W niniejszym artykule przybliżymy definicję komisji wyjaśniającej, jej rolę w organizacji, skład i cel powstania oraz jak może ona wspierać odporność organizacji i zarządzanie kryzysowe.

Trzy filary systemu przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi

Model trzech filarów systemu przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi opiera się na założeniach europejskiego modelu zarządzania ryzykiem psychospołecznym w organizacji. Obejmuje on trzy kluczowe aspekty:

  • przeciwdziałanie
  • monitorowanie
  • reagowanie

Przeciwdziałanie polega na wprowadzaniu polityk i działań edukacyjnych, które mają na celu zapobieganie występowaniu mobbingu i dyskryminacji, poprzez wczesne reagowania na pojedyncze zachowania niepożądane oraz rozwiązywanie konfliktów. Przeciwdziałanie mobbingowi dyskryminacji, to także reagowanie na wszelkie przejawy molestowania, czyli naruszania dóbr osobistych pracowników na tle ich dowolnych cech tożsamości np. wieku, niepełnosprawności czy przynależności związkowej, a także płci lub seksualności (molestowanie seksualne). To również jednoznaczne krytyczne reagowanie na inne zjawiska niepożądane takie jak naruszenie dóbr osobistych, znieważenie czy zniesławienie, ponieważ często stanowią jeden z elementów mobbingu lub dyskryminacji.

Monitorowanie wiąże się z regularnym ocenianiem i śledzeniem sytuacji w miejscu pracy, aby szybko identyfikować potencjalne zagrożenia. Reagowanie zaś oznacza podejmowanie odpowiednich działań w odpowiedzi na zgłoszenia i incydenty, w tym prowadzenie dochodzeń oraz wprowadzanie środków naprawczych. Jednym z kluczowych narzędzi wsparcia tego systemu jest komisja wyjaśniająca.

Definicja i rola komisji wyjaśniającej w organizacji

Komisja wyjaśniająca to niezależne ciało wewnętrzne lub zewnętrzne w organizacji, powołane do badania  zgłoszeń pracowników dotyczących zachowań niepożądanych oraz mobbingu, dyskryminacji i innych nieprawidłowości w miejscu pracy. Jej głównym zadaniem jest przeprowadzenie rzetelnej i obiektywnej analizy zgłaszanych zdarzeń, aby zapewnić sprawiedliwe traktowanie wszystkich pracowników oraz utrzymanie zdrowego i bezpiecznego środowiska pracy. Komisja wyjaśniająca odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu wewnętrznymi konfliktami i zgłoszeniami. Jej działania obejmują:

  • Przeprowadzanie postępowań wyjaśniających – komisja analizuje zgłoszenia dotyczące mobbingu, dyskryminacji i innych nieetycznych zachowań, zbiera dowody i przeprowadza wywiady z zaangażowanymi stronami oraz świadkami zdarzeń.
  • Rekomendowanie działań – na podstawie zebranych informacji Komisja formułuje zalecenia dotyczące działań naprawczych i prewencyjnych.
  • Wspieranie polityki organizacji – komisja pomaga w tworzeniu i wdrażaniu polityk oraz procedur mających na celu zapobieganie mobbingowi i dyskryminacji.
  • Budowanie zaufania – działania Komisji budują zaufanie wśród pracowników, pokazując, że organizacja poważnie traktuje ich obawy i dba o sprawiedliwe traktowanie.

Skład i cel powstania komisji wyjaśniającej

Komisja wyjaśniająca może mieć charakter wewnętrzny. Wówczas tworzą ją  przedstawiciele różnych działów organizacji najczęściej HR, działu prawnego lub compliance. Firmy, które chcą większego bezpieczeństwa, rzetelności i efektywności postępowania wyjaśniającego decydują się na komisje zewnętrzne, czyli złożone z ekspertów zewnętrznych, takich jak prawnicy, psychologowie, specjalizujący się w zagadnieniach związanych mobbingiem, dyskryminacją i innymi formami naruszenia norm społecznych. . Kolejna możliwa forma komisji wyjaśniającej to tzw. komisja mieszana, w której są zaangażowani zarówno pracownicy firmy, jak i eksperci zewnętrzni. Kluczowe jest, aby członkowie komisji byli niezależni i bezstronni, co zapewnia obiektywność i rzetelność prowadzonych dochodzeń.

Cel powstania komisji wyjaśniającej to:

  • Zapewnienie sprawiedliwości – umożliwienie wszystkim pracownikom dokonywania zgłoszeń i obaw w bezpieczny sposób.
  • Zapobieganie negatywnym zjawiskom – zidentyfikowanie i eliminowanie przyczyn mobbingu i dyskryminacji w miejscu pracy.
  • Wzmacnianie kultury organizacyjnej – promowanie wartości etycznych i budowanie kultury opartej na szacunku i zaufaniu.

Komisja wyjaśniająca odgrywa kluczową rolę w tworzeniu etycznej, różnorodnej i zrównoważonej organizacji, rozpoznając zgłoszenia dotyczące podejrzeń w zakresie naruszenia zasad współżycia społecznego w tym mobbingu czy dyskryminacji  oraz wspierając politykę równości i różnorodności. Przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji to istotny element społecznej odpowiedzialności biznesu, zwiększający zaangażowanie pracowników, budujący pozytywny wizerunek firmy oraz promujący różnorodność, równość i włączenie społeczne (DEI). Poprzez tworzenie zdrowego środowiska pracy i odpowiedzialność społeczną, organizacje mogą osiągnąć większą efektywność i długoterminowy rozwój.

Mobbing i dyskryminacja mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego i fizycznego pracowników oraz wpływać negatywnie na efektywność i morale zespołu. Komisja wyjaśniająca, poprzez swoje działania, przyczynia się do:

  • Rozpoznawania przypadków mobbingu i wdrożenia działań naprawczych– Zapewnienie, że każdy przypadek mobbingu jest dokładnie zbadany i odpowiednio rozwiązany.
  • Przeciwdziałania dyskryminacji – Wspieranie polityki równości i różnorodności, a także zapewnienie, że wszyscy pracownicy są traktowani sprawiedliwie i z szacunkiem.

Więcej informacji na temat przebiegu procesu doradczego w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi można znaleźć tu: Przeciwdziałanie dyskryminacji i mobbingowi – GFKM

Sprawdź również pozostałe obszary z oferty doradczej, którą znajdziesz w GFKM: Doradztwo dla firm biznesowe, strategiczne, finansowe, HR – GFKM

Strefa wiedzy